Ulaşım
- Adres:Batıkent Mh. 8910 Sk. 6. Etap 1H No: 18 Yeni Toki Eyyübiye / Şanlıurfa (Yeni Alım Satım Karşısı)
- Telefon:0 (545) 528 88 93
- eMail: info@alestaweb.com
.NET 9 ve C# 13 ile gelen yeni özellikler merak mı ediyorsunuz? Microsoft'un en son framework'ü performans, AI entegrasyonu ve cloud-native özelliklerle dolu! Alesta Web olarak bu kapsamlı rehberde .NET 9 new features ve C# 13 yeniliklerini detaylı inceleyeceğiz.
Microsoft, .NET 9'u 12 Kasım 2024'te yayınladı. Bu sürüm özellikle cloud-native uygulamalar ve performans optimizasyonlarına odaklanıyor.
Alesta Web ekibi olarak .NET 9'u incelediğimizde şunları gördük:
✅ C# 13 dil özellikleri ✅ %30 daha az GC pause time ✅ ARM64 performans iyileştirmeleri ✅ AI/ML entegrasyonu (Microsoft.Extensions.AI) ✅ Native AOT geliştirmeleri ✅ Yeni LINQ metodları: CountBy, AggregateBy ✅ System.Text.Json iyileştirmeleri
.NET 9, Standard Term Support (STS) sürümüdür ve 2 yıl desteklenecek. Uzun vadeli destek istiyorsanız .NET 8 LTS kullanmaya devam edebilirsiniz.
.NET 9 ile birlikte C# 13 de geldi. İşte en önemli yenilikler:
Artık generic parametrelerde ref struct kullanabilirsiniz. Bu, Span<T> gibi stack-allocated türlerle çalışmayı kolaylaştırıyor.
// C# 13 öncesi - Bu mümkün değildi!
// C# 13 ile artık mümkün:
public static void Process<T>(T value) where T : allows ref struct
{
// Span<T> gibi ref struct türleri kullanabilirsiniz
}
// Kullanım
Span<int> numbers = stackalloc int[10];
Process(numbers); // Artık çalışıyor!
Partial class'lardaki gibi artık partial property ve indexer tanımlayabilirsiniz.
// File1.cs
public partial class Customer
{
public partial string Name { get; set; }
}
// File2.cs - Source Generator tarafından üretilmiş
public partial class Customer
{
private string _name;
public partial string Name
{
get => _name;
set => _name = value ?? throw new ArgumentNullException();
}
}
Kütüphane geliştiricileri artık bir overload'u diğerlerinden "daha iyi" olarak işaretleyebilir.
[OverloadResolutionPriority(1)]
public void Process(ReadOnlySpan<char> text) { }
public void Process(string text) { } // Daha düşük öncelik
Auto-property'lerde backing field'a field keyword'ü ile erişebilirsiniz.
public class Person
{
public string Name
{
get => field;
set => field = value?.Trim() ?? "";
}
}
Alesta Web İpucu: Bu özellik henüz preview'da. Production'da kullanmadan önce stable olmasını bekleyin!
.NET 9 runtime'da ciddi performans kazanımları var.
Artık GC, uygulama boyutuna göre dinamik olarak davranış değiştiriyor. Server GC yerine daha akıllı bir sistem!
✅ %30 daha az GC pause time ✅ Değişken workload'larda daha iyi performans ✅ Uygulama boyutuna göre otomatik adaptasyon ✅ Memory footprint optimizasyonu
Apple Silicon ve diğer ARM64 işlemcilerde:
JIT compiler artık döngüleri daha agresif optimize ediyor. Bazı senaryolarda %20-40 hız artışı!
Alesta Web testlerimizde .NET 8'e kıyasla ortalama %15-20 performans artışı gördük.
Web geliştirme için harika yenilikler var!
Statik dosyalar otomatik olarak sıkıştırılıyor. Ekstra konfigürasyon gerekmez!
// Program.cs - Otomatik aktif! var builder = WebApplication.CreateBuilder(args); var app = builder.Build(); app.UseStaticFiles(); // Compression otomatik! app.Run();
Artık built-in OpenAPI/Swagger desteği var. Swashbuckle'a gerek kalmadı!
builder.Services.AddOpenApi(); app.MapOpenApi(); // /openapi/v1.json endpoint'i
Statik dosyalar için otomatik versiyonlama. Cache busting artık çok kolay!
Alesta Web olarak bu özelliği çok beğendik. Production deployment'larda cache sorunları artık tarih oluyor!
.NET 9'un en heyecan verici özelliklerinden biri AI entegrasyonu.
OpenAI, Azure AI, Semantic Kernel ve diğer AI servisleriyle çalışmak için birleşik abstraction layer.
using Microsoft.Extensions.AI;
// OpenAI ile chat completion
IChatClient client = new OpenAIChatClient("gpt-4");
var response = await client.CompleteAsync("Merhaba, nasılsın?");
Console.WriteLine(response.Message);
// Embedding oluşturma
IEmbeddingGenerator generator = new OpenAIEmbeddingGenerator();
var embedding = await generator.GenerateAsync("Alesta Web");
Microsoft.Extensions.AI, SLM/LLM, embeddings ve middleware desteği sunuyor. AI uygulamaları için standart bir interface!
Cross-platform mobil/desktop geliştirme için:
ReactJS, Vue.js, Angular gibi JavaScript framework'leriyle hibrit uygulamalar oluşturabilirsiniz.
✅ Yeni CollectionView implementasyonu (iOS/Mac) ✅ Native AOT desteği genişletildi ✅ Daha hızlı startup time ✅ Daha küçük app size
Uygulama yaşam döngüsü yönetimi artık daha kolay.
.NET CLI'da da güzel yenilikler var.
.NET 8'de tanıtılan terminal logger artık varsayılan olarak aktif.
# Farklı target framework'lerde paralel test dotnet test --parallel
# Workload değişikliklerini görüntüle dotnet workload history # Önceki versiyona geri dön dotnet workload rollback
Alesta Web olarak dotnet workload history komutunu çok kullanışlı bulduk. Özellikle MAUI geliştirmesinde!
.NET 9'a geçiş yapmak için:
# https://dotnet.microsoft.com/download/dotnet/9.0 adresinden indir # veya winget ile: winget install Microsoft.DotNet.SDK.9
<!-- .csproj dosyasında --> <PropertyGroup> <TargetFramework>net9.0</TargetFramework> <LangVersion>13.0</LangVersion> </PropertyGroup>
dotnet restore dotnet build
Breaking changes olabilir. Önce bir branch'te test edin! Özellikle ASP.NET Core projelerinde middleware sıralamasını kontrol edin.
Alesta Web olarak tüm özellikleri test ettik ve doğruladık.
.NET 9 ve C# 13 gerçekten etkileyici yenilikler getiriyor. Alesta Web olarak bu framework'ü yeni projeleriniz için öneriyoruz!
Hızlı Özet / Quick Summary:
Faydalı Linkler / Useful Links:
© 2025 AlestaWeb - Tüm hakları saklıdır. | .NET 9 C# 13 New Features Guide